August 14, 2010

ورزیدگی ذهن و قلم

این مطلب در خودنویس منتشر شده است.

ذهن و قلم مانند جسم است؛ با ورزش و تمرین و قرار گرفتن در موقعیت‌های دشوار ورزیده می‌شود. بدنِ یک بوکسور از ابتدا در مقابل ضربه مقاوم نیست. او در تمرینات آن‌قدر ضربه می‌خورد که بدن‌اش مقاوم می‌شود. ورزشِ ذهن و قلم، سوال و بحث و انتقاد است. بدون این سه، ذهنْ ورزیده نمی‌شود و با ضربه‌ی حریف تعادل‌اش را از دست می‌دهد و در بدترین حالت در هم می‌شکند. راهِ قوی شدن، فرار از ضربه‌های تمرینی نیست؛ دور شدن از تمرین‌دهنده‌ای که ایرادها را برجسته می‌کند نیست؛ قهر کردن و خروج از رینگ یا بدتر از آن بیرون کردن کسی که نقاط ضعف ما را به ما نشان می‌دهد نیست. آن کسی که در مقابل ما ایستاده و با زدن ضربه نقاط ضعف‌مان را معلوم می‌کند بدخواه ما نیست. او تمرین‌دهنده‌ای‌ست بینا که گاه با بداخلاقی روی خطاهای ما انگشت می‌گذارد و خواهان برنده شدنِ ماست. او ما را برای مبارزه با حریفی بی‌پرنسیپ که برای کسب پیروزی دست به هر کار قانونی وغیرقانونی می‌زند آماده می‌کند. کسی که امروز خود را وابسته به جنبش سبز می‌داند حکم بوکسوری را دارد که سال گذشته به‌طور ناگهانی واردِ پیکاری سهمگین شده، و رودرروی حریفی قوی پنجه و بی‌ملاحظه قرار گرفته و ضربات سختی از او خورده ولی از پا نیفتاده و اکنون می‌خواهد خود را به شیوه‌ای اصولی قوی کند. او نیاز به تمرین دارد؛ نیاز به سوال و بحث و انتقاد دارد. کسانی که او را به کناری می‌کشند و راه قوی شدن‌اش را ناز و نوازش و از گُل نازک‌تر نگفتن می‌دانند سخت در اشتباه‌اند. چنین کاری باعث تقویت جنبش سبز نخواهد شد. انتقادْ باعث ورزیدگی انتقادشونده و انتقادکننده می‌شود. در این میان تکنیک‌های انتقاد اعتلا می‌یابد، زبانْ صیقل می‌خورَد و زمختی‌اش را از دست می‌دهد، چشمْ تیزبین می‌شود، ذهنْ دنبال پاسخ‌های تازه می‌گردد، و همه‌ی این‌ها در اثر برخوردهای انتقادی‌ست. نگاهی به رسانه‌های اینترنتی به روشنی کاهش زمختی‌های دورانِ اولیه‌ی اینترنت فارسی و ریزبینی‌ها و ظرافت‌های اندیشگی را در نزدِ ما کاربرانی که نه نویسنده‌ی حرفه‌ای بل‌که مردم عادی هستیم نشان می‌دهد.

حکومت اسلامی ایران خود را از انتقاد محروم کرده با این خیالِ خام که قدرت‌مند است و نقطه‌ی ضعف ندارد. همو روزی از نقاط ضعفی که همیشه پنهان کرده ضربه خواهد خورد و ناک‌اوت خواهد شد. حکومت از مرحله‌ی نقدپذیری و توصیه گذشته و باید او را به حال خود رها کرد تا عاقبتِ محتومِ حکومت‌های ضدِّ انتقاد و ضدِّ اصلاح نصیب‌اش شود ولی جنبش سبز و هواداران آن باید هر چه بیش‌تر در میدانِ انتقاد و نقدپذیری تمرین کنند و برای برخورد با حریف آماده گردند.

خودنویس میدانی‌ست برای تمرین و خودسازی. میدانی برای انتقاد و نقدپذیری. نقاطِ ضعف و قوّتِ ما در این میدان مشخص خواهد شد. قوی شدن ما به حضور در چنین میدانی بستگی دارد. در این میدان حضور یابیم و فعالانه تمرین کنیم.

sokhan August 14, 2010 03:29 AM
نظرات